Wereldberoemde kunstenaars die een beperking hadden

Als we aan kunstenaars denken, denken we doorgaans aan hun vaardigheden, creativiteit en visie. In onze gedachten plaatsen we hen vaak op een voetstuk, waarmee ze zich onderscheiden van alledaagse mensen, vooral van onszelf. Maar wist je dat veel kunstenaars, naast een groot artistiek talent, ook een beperking hadden?

Hierbij een paar voorbeelden van wereldberoemde kunstenaars die leefden met een beperking. Ik weet zeker dat dit je zal verbazen!

Francisco Goya

Goya staat bekend als één van de beste portretschilders in de geschiedenis. Zijn werken worden door biografen vaak onderverdeeld in twee periodes, voor en na zijn ziekte. Experts menen dat Goya met name last had van neurologische problemen als gevolg van syfilis. Hij leed aan hoofdpijn, duizeligheid, gehoorverlies, zichtproblemen en ook mobiliteitsproblemen in zijn rechterarm.

Om de syfilis te behandelen, gebruikte Goya zalfjes gemaakt van kwik, een giftige substantie. Daarnaast bevatten veel schilderijen waar hij dagelijks aan werkte lood. Er waren veel factoren die hebben bijgedragen aan Goya’s zwakke gezondheid.

Deze gezondheidsproblemen leidden tot een periode van depressie en gewichtsverlies, maar Goya bleef schilderen. Uiteindelijk werd hij doof, maar zijn wereld van visuele kunst ging door. Zijn vroege schilderijen waren realistisch, maar toen zijn gezondheid minder werd, werd zijn werk dramatischer en denkbeeldiger. Zijn ziekte beperkte niet zijn vaardigheden; het veranderde ze alleen.

Paul Klee

Paul Klee was schilder, poeet en filosoof. Hij maakte een groot aantal schilderijen en schetsen met een surrealistisch karakter. Hoewel hij Duits was, werd zijn werk gelieerd aan de “Surrealist artists of Paris” in de jaren 1920s en 1930s. Terwijl hij onverminderd veel werk creëerde, kreeg Paul Klee in 1935 te maken met een mysterieuze ziekte.

De symptomen behelsden huidveranderingen en problemen met zijn interne organen. Uiteindelijk stierf Klee in 1940, nog steeds zonder diagnose. Tien jaar later werd alsnog de diagnose “scleroderma” gesteld.

Klee’s ziekte was zeldzaam en complex. Er wordt geschat dat de stijl en thema’s van 90 van zijn latere werken beïnvloed zijn door zijn ziekte. Ondanks het feit dat hij met een onbekende ziekte kampte, zette Klee zijn werk nog vijf jaar voort. Tegen het einde van zijn leven gebruikte hij zijn ervaring om zijn kunst te vullen met spiritualiteit.

Van Gogh

Vincent Van Gogh leed aan temporale kwab epilepsie en aan een bipolaire stoornis. Hij werd geboren met hersenletsel dat verslechterd kan zijn door zijn absint gebruik. Men gelooft dat zijn arts, Dr. Gachet, vingerhoedskruid voorschreef om de toevallen tegen te gaan. Een neveneffect van dit kruid is het zien van gele vlekken. Sommige historici vragen zich af of dat zijn voorliefde voor het gebruik van de kleur geel in zijn werken mede heeft bepaald.

Van Gogh creëerde zijn kunstwerken in hoog tempo. Hij stoomde verschillende werken klaar en ging dan doorgaans door een depressieve periode. Deze gang van zaken leidde tot de speculatie dat Van Gogh waarschijnlijk leed aan een bipolaire stoornis. Tijdens zijn manische fase, was hij creatief productief. Hij staat er ook om bekend dat hij meer dan 800 brieven geschreven heeft!

Enkele van de symptomen die Van Gogh ervoer, hebben mogelijk bijgedragen aan zijn kunst. Er wordt bijvoorbeeld gezegd dat het werk The Starry Night geïnspireerd zou kunnen zijn op de halo’s van licht die  Van Gogh gezien zou hebben door het opzwellen van zijn netvliezen.

Henri Matisse

Henri Matisse werd rolstoelgebruiker nadat hij geopereerd was aan kanker. Hij liet het verlies aan mobiliteit zijn levensvreugde niet bepalen. In plaats daarvan vond hij nieuwe energie en noemde hij de laatste 14 jaar van zijn leven “une seconde vie,” ofwel zijn tweede leven. Matisse vond dat zijn periode als rolstoelgebruiker hem de gelegenheid gaf om over zijn prioriteiten na te denken en zich vrij te voelen om te doen en te zeggen wat hij wilde.

Matisse paste zijn artistieke methode aan aan zijn leven in een rolstoel. Hij begon kunstwerken te maken van gekleurde vormen papier. Matisse knipte de vormen uit en instrueerde vervolgens zijn assistent waar deze het stuk papier moest plakken op een groot papier aan de wand. Hij gebruikte ook een krijtje aan het uiteinde van een stok om de vorm van een werk te bepalen.

Wanneer Matisse over zijn werk praatte, benoemde hij dat hij door zijn beperkte mobiliteit kon dwalen door tuinen in de vorm van zijn kunstwerk. Hij genoot van het moois om hem heen door de door hem gemaakte kunst.

En de lijst gaat door

Nog meer lezen over mensen met een beperking die geweldige dingen doen? Lees dan dit artikel.

Schrijver: Annie Beth Donahue is professioneel schrijver met een focus op gezondheid en beperkingen. www.anniebethdonahue.com.