Het nut van gehandicaptenpictogrammen

Gehandicaptenpictogrammen zijn er in verschillende vormen, maten en kleuren en bijna elk type beperking of groep van beperkingen heeft zijn eigen symbool. Echter, één gehandicaptenbord is het meest bekend en is uitgegroeid tot één van de sterkste symbolen.

Wanneer we het hebben over diversiteit aan gehandicaptenpictogrammen, kunnen we bijvoorbeeld het doorgestreepte oor en de doorgestreepte oogtekens noemen, die symbool staan voor gehoor- en gezichtsstoornissen. Ook bekend is het symbool van de gebarentaaltolk met twee handen. Evenals het teken dat een mens afschildert die met een wandelstok loopt. Er zijn vele andere afbeeldingen maar slechts één van hen werd echt universeel. Het heeft een interessant verhaal.

Het International Symbol of Access, ook wel bekend als het (Internationale) Rolstoelsymbool of Toegankelijkheidssymbool, in zijn standaardvorm, bestaat uit een blauw vierkant met daarop een witte, gestileerde afbeelding van een persoon in een rolstoel.

Een stukje geschiedenis

Het Internationale Symbol of Access werd ontworpen door de Deense ontwerpstudente Susanne Koefoed in 1968. Belast met het creëren van een teken om toegankelijke accommodaties te markeren, presenteerde Koefoed een eerste versie van het symbool. En wel op de in juli 1968 gehouden tentoonstelling tijdens de design conferentie van de Scandinavische Studenten Organisatie. Koefoed’s symbool beeldde oorspronkelijk een lege rolstoel uit en men promootte dit teken op grote schaal in Zweden het daaropvolgende jaar.

Karl Mountain, directeur van het nieuwe Gehandicapte Instituut van Zweden, toonde het ontwerp van Koefoed ook aan Rehabilitation International. Mountain werd vervolgens gevraagd om een speciale commissie te vormen die een symbool zou vinden en tonen aan de Rehabilitation International conventie in Dublin in 1969. Mountain’s groep moest hierbij kiezen uit zes symbolen. Toen men Koefoed’s symbool presenteerde, klaagden verschillende leden dat het te grimmig en onbegrijpelijk was. Mountain nam vervolgens gewoon het oorspronkelijke ontwerp en voegde een cirkel op de top van de stoel om de indruk van een zittende persoon te geven.

Zo werd het International Symbol of Access geboren. Het is een internationaal standaard, ISO 7001 beeld van de International Commission on Technology and Accessibility, een commissie van Rehabilitation International.

Waar worden gehandicaptenpictogrammen voor gebruikt?

Het pictogram gebruikt men het meest op plaatsen waar de toegang is verbeterd, met name voor rolstoelgebruikers. Echter, omdat het echt een universeel symbool van handicap en toegankelijkheid is geworden, duidt het ook op een betere toegang voor andere soorten handicaps. Het symboliseert vaak het weghalen van barrières. Dit is ook nuttig voor ouderen en ouders met kinderwagens, dus het pictogram is eigenlijk uit zijn jasje gegroeid.

Hoe alomtegenwoordig het International Symbol of Access ook mag zijn, er zijn enkele specifieke toepassingen voor. Gehandicaptenpictogrammen markeren een parkeerplaats gereserveerd voor voertuigen van mensen met een beperking. Het wordt ook gebruikt om een openbaar toilet aan te geven dat toegankelijk is voor rolstoelgebruikers. En een knop te tonen om een automatische deur te activeren. Of om een doorgangsroute voor toegankelijke voertuigen aan te geven.

Meer dan een teken

In iets meer dan 50 jaar is het International Symbol of Access uitgegroeid tot een echt baken van toegankelijkheid. Niet alleen voor mensen met een handicap maar, zoals gezegd, voor vele anderen die de omgeving moeilijk vinden vanwege obstakels. Voor mensen met een beperking is het echter nog veel meer dan dat. In een wereld waarin we niet alleen vechten voor toegankelijkheid maar ook voor meer zichtbaarheid, is het International Symbol of Access één van onze sterkste en meest actieve pleitbezorgers. Het laat anderen zien dat we bestaan en het doet dat voortdurend en overal, in een universeel begrepen taal. Daarom willen we deze bakens zoveel mogelijk zien. Op zoveel mogelijk plaatsen.

Het is misschien een paradox, maar een toekomst waarin het International Symbol of Access niet nodig is, betekent dat we absolute toegankelijkheid hebben bereikt. Dit moment kan nog eerder komen dan we hadden gehoopt. Dit omdat bij het ontwerp van gebouwen, producten of omgevingen steeds meer aandacht is voor toegankelijkheid vanaf het begin.